Քահանայ. Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո։ Եկեսցէ արքայութիւն քո։ Եղիցին կամք քո, որպէս յերկինս եւ յերկրի։
Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր։ Եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց։ Եւ մի տանիր մեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն: Զսաղմոսերգութիւնս եւ զաղաչանս ընկալցի մարդասէրն Աստուած, ի հաճոյս բարերար կամաց իւրոց: Մեր մեղացն եւ բազում յանցանացն թողութիւն շնորհեսցէ, ի չարեաց փրկեսցէ, ի մեղաց ազատեսցէ: Եւ նմա փառք յաւիտեանս. ամէն:
Սարկաւագ. Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք։ Ընկալ, կեցո եւ ողորմեա։
Քահանայ. Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Սարկաւագ. Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք։ Ընկալ, կեցո եւ ողորմեա։
Քահանայ. Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Դպիրներ. Խորհուրդ խորին, անհաս, անսկիզբն, որ զարդարեցեր զվերին պետութիւնդ, ի յառագաստ անմատոյց լուսոյն գերապանծ փառօք զդասս հրեղինաց: Անճառահրաշ զօրութեամբ ստեղծեր զԱդամ պատկեր տիրական և նազելի փառօք զգեստաւորեցեր ի դրախտն Ադենի տեղի բերկրանաց: Չարչարանօք քո սուրբ Միածնիդ նորոգեցան արարածք ամենայն, և վերստին մարդն անմահացաւ` զարդարեալ ի զգեստ անկողոպտելի: Անձրեւածին բաժա'կ հրահոսան, որ հեղար յառաքեալսն ի սուրբ վերնատանն, հե'ղ եւ ի մեզ, Հոգի'դ Սուրբ Աստուած, ընդ պատմուճանին զքո զիմաստութիւն: Տան քում վայել է սրբութիւն, որ զգեցար զվայելչութիւն, սրբութիւն փառաց ընդ մէջ քո ածեալ, պատեա' զմէջս մեր ճշմարտութեամբ: Որ զարարչագործ բազուկս քո տարածեցեր ընդդէմ աստեղաց, հաստատեա զբազուկս մեր կարողութեամբ, համբարձմամբ ձեռաց առ քեզ միջնորդիլ: Ւիւսմամբ թագ ի գլուխ պատեսցես զմիտս և զգայարանս, խաչանիշ ուրարամբ ըստ Ահարովնի ծաղկեալ յոսկեթել ի զարդ խորանին: Րամից բոլորից տիրապէս աստուածպետական նափորտապատ սիրով զմեզ զգեստաւորեցեր քում սուրբ խորհրդոյդ լինել սպասաւոր: Թագաւոր երկնաւոր, զեկեղեցի քո անշարժ պահեա և զերկրպագուս անուանդ քում պահեա ի խաղաղութեան:
Մակար Եկմալեան |
Կոմիտաս Վարդապետ |
Խորէն Մեխանճեան |
Յայր Արսէն Այտընեան |
Էտկար Մանաս |
Եթէ պատարագիչը Կաթողիկոսն է կամ Առաջնորդ Եպիսկոպոսը, երգչախումբը կ’երգէ.
“Խորհուրդ Խորին”, "Հրաշափառ" և հետոյ "Թագաւոր երկնաւոր":
Դպիրներ. Հրաշափառ Աստուած եւ միշտ բարեխնամող, որ յառաջ գիտութեան զփրկութիւն Հայաստանեայց սկզբնաւորեցեր, ի պարթեւական մեղապարտ ազգէն Լուսաւորիչ մեզ շնորհեցեր, վասն որոյ բարեխօսութեամբ սորա, Փրկիչ կեցո զմեզ, այժմ եւ ի քո ահաւոր գալստեանն: Հրաշալի զարմացմամբ երանելին սուրբ Գրիգոր զանտանելի զչարչարանս ի յանձն էառ և երիւք հնգօք ամօք ի մէջ թունաւորացն բնակէր անդնդային տանջանօքն ի վիրապին. վասն որոյ բարեխօսութեամբ սորա, Փրկիչ, կեցո զմեզ այժմ և ի քո յահաւոր գալստեանն: Հրաշագործ քո բանիւդ և մեծ ողորմութեամբ ելեալ բժշկէր զհարուածեալսն ի դիւաբաղխ սաստիցն՝ երկրպագուս առնելով զամենեսեան սուրբ Երրորդութեանդ. վասն որոյ բարեխօսութեամբ սորա, Փրկիչ, կեցո զմեզ այժմ և ի քո յահաւոր գալստեանն: Թագաւոր երկնաւոր, զեկեղեցի քո անշարժ պահեա և զերկրպագուս անուանդ քում պահեա ի խաղաղութեան:
Վարդան Սարգսեան |
Կոմիտաս Վարդապետ |
Յայր Մովսէս Վարդապետ Սրապեան |
Լեւոն Չիլինկիրեան |
Յայր Արսէն Այտընեան |
Սաղմոս ԻԵ
Քահանայ. Լուացից սրբութեամբ զձեռս իմ եւ շուրջ եղէց զսեղանով քով, Տէր։ Դատ արա ինձ, Տէր, զի ես յամբծութեան իմում գնացի. ի Տէր յուսացայ, զի մի եղէց հիւանդ։ Փորձեա զիս, Տէր, եւ քննեա զիս. փորձեա զերիկամունս իմ եւ զսիրտ իմ։ Ողորմութիւն քո, Տէր, առաջի աչաց իմոց եւ հաճոյ եղէց ճշմարտութեան քում։ Ոչ նստայց ես յաթոռս նանրաց եւ ընդ անօրէնս ես ոչ մտից։ Ատեցի ես զժողովս չարաց եւ ընդ ամբարիշտս ես ոչ նստայց։ Լուացից սրբութեամբ զձեռս իմ եւ շուրջ եղէց զսեղանով քով, Տէր։ Լսել ինձ զձայն օրհնութեան քո եւ պատմել զամենայն սքանչելիս քո։ Տէր, սիրեցի զվայելչութիւն տան քո եւ զտեղի յարկի փառաց քոց։ Մի կորուսաներ ընդ ամբարիշտս զանձն իմ եւ մի ընդ արս արիւնահեղս զկեանս իմ։ Որոց ձեռք իւրեանց յանօրէնութեան են եւ աջ նոցա լի է կաշառօք։ Ես յամբծութեան իմում գնացի. փրկեա զիս, Տէր, եւ ողորմեա ինձ։ Ոտն իմ կացցէ յուղղութեան։ Յեկեղեցիս մեծս օրհնեցից զքեզ։ Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Քահանայ. Վասն սրբուհւոյ Աստուածածնին բարեխօսութեանն, Տէր, ընկալ զաղաչանս մեր եւ կեցո զմեզ։
Սարկաւագ. Սուրբ զԱստուածածինն եւ զամենայն սուրբս բարեխօս արասցուք առ Հայր ի յերկինս, զի կամեցեալ ողորմեսցի եւ գթացեալ կեցուսցէ զարարածս իւր։ Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո եւ ողորմեա։
Քահանայ. Ընկալ Տեր զաղաչանս մեր, բարեխօսութեամբ Սուրբ Աստուածածնի՝ անարատ ծնողի Միածնի Որդւոյ քո եւ աղաչանօք ամենայն սրբոց քոց եւ աւուրս շնորհիւ (կամ որոց այսօր է յիշատակ): Լուր մեզ, Տէր, եւ ողորմեա, ներեա, քաւեա եւ թող զմեղս մեր: Արժանաւորեա գոհութեամբ փառաւորել զքեզ ընդ Որդւոյ եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյդ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: Մեղայ Աստուծոյ:
Խոստովանիմ առաջի Աստուծոյ եւ Սրբուհւոյ Աստուածածնի եւ առաջի ամենայն սրբոց (պատարագիչը կը դառնայ դէպի ժողովուրդը եւ կը շարունակէ) եւ առաջի ձեր հարք եւ եղբարք զամենայն մեղս զորս գործեալ եմ: Քանզի մեղայ խորհրդով, բանիւ եւ գործով եւ ամենայն մեղօք զորս գործեն մարդիկ: Մեղայ, մեղայ: Աղաչեմ զձեզ, խնդրեցէք վասն իմ յԱստուծոյ զթողութիւն:
Քահանայ. Վասն սրբուհւոյ Աստուածածնին բարեխօսութեանն, Տէր, ընկալ զաղաչանս մեր եւ կեցո զմեզ։
Սարկաւագ. Սուրբ զԱստուածածինն եւ զամենայն սուրբս բարեխօս արասցուք առ Հայր ի յերկինս, զի կամեցեալ ողորմեսցի եւ գթացեալ կեցուսցէ զարարածս իւր։ Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո եւ ողորմեա։
Քահանայ. Ընկալ Տեր զաղաչանս մեր, բարեխօսութեամբ Սուրբ Աստուածածնի՝ անարատ ծնողի Միածնի Որդւոյ քո եւ աղաչանօք ամենայն սրբոց քոց եւ աւուրս շնորհիւ (կամ որոց այսօր է յիշատակ): Լուր մեզ, Տէր, եւ ողորմեա, ներեա, քաւեա եւ թող զմեղս մեր: Արժանաւորեա գոհութեամբ փառաւորել զքեզ ընդ Որդւոյ եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյդ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: Մեղայ Աստուծոյ:
Խոստովանիմ առաջի Աստուծոյ եւ Սրբուհւոյ Աստուածածնի եւ առաջի ամենայն սրբոց (պատարագիչը կը դառնայ դէպի ժողովուրդը եւ կը շարունակէ) եւ առաջի ձեր հարք եւ եղբարք զամենայն մեղս զորս գործեալ եմ: Քանզի մեղայ խորհրդով, բանիւ եւ գործով եւ ամենայն մեղօք զորս գործեն մարդիկ: Մեղայ, մեղայ: Աղաչեմ զձեզ, խնդրեցէք վասն իմ յԱստուծոյ զթողութիւն:
Ոմն ի քահանայից կամ որք մերձն են պատասխանեսցեն.
Ժամօրհնող Քահանայ. Ողորմեսցի քեզ մարդասէրն Աստուած եւ թողութիւն շնորհեսցէ ամենայն յանցանաց քոց՝ անցելոյն եւ այժմուս եւ յառաջակայէն փրկեսցէ եւ հաստատեսցէ յամենայն գործս բարիս: Եւ հանգուսցէ զքեզ ի հանդերձեալ կեանս. ամէն:
Քահանայ. Ազատեսցէ եւ զձեզ մարդասէրն Աստուած եւ թողցէ զամենայն յանցանս ձեր, տացէ ժամանակ ապաշխարելոյ եւ գործելոյ զգործս բարիս: Ուղղեսցէ եւ զառաջակայ կեանս ձեր շնորհօք Սուրբ Հոգւոյն, հզօրն եւ ողորմածն եւ նմա փառք յաւիտեանս. ամէն:
Դպիրներ. Յիշեսջիր եւ զմեզ առաջի անմահ Գառինն Աստուծոյ:
Քահանայ. Յիշեալ լիջիք առաջի անմահ Որդւոյն Աստուծոյ:
Քահանայ. Ազատեսցէ եւ զձեզ մարդասէրն Աստուած եւ թողցէ զամենայն յանցանս ձեր, տացէ ժամանակ ապաշխարելոյ եւ գործելոյ զգործս բարիս: Ուղղեսցէ եւ զառաջակայ կեանս ձեր շնորհօք Սուրբ Հոգւոյն, հզօրն եւ ողորմածն եւ նմա փառք յաւիտեանս. ամէն:
Դպիրներ. Յիշեսջիր եւ զմեզ առաջի անմահ Գառինն Աստուծոյ:
Քահանայ. Յիշեալ լիջիք առաջի անմահ Որդւոյն Աստուծոյ:
Սաղմոս ՂԹ.
Սարկաւագներ. Աղաղակեցէք առ Տէր ամենայն երկիր, ծառայեցէք Տեառն ուրախութեամբ։
Մտէք առաջի նորա ցնծութեամբ, ծաներու՛ք զի նա է Տէր Աստուած մեր։
Նա արար զմեզ եւ ոչ մեք էաք, մէկ ժողովուրդ եւ խաշն արօտի նորա։
Մտէք ընդ դրունս նորա խոստովանութեամբ, եւ օրհնութեամբ ի յարկս նորա։
Խոստովան եղերուք Տեառն, եւ օրհնեցէք զանուն նորա։
Քաղցր է Տէր, յաւիտեան է ողորմութիւն նորա, յազգէ մինչեւ յազգ է ճշմարտութիւն նորա։
Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ:
Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
Սարկաւագ. Սուրբ եկեղեցեաւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո եւ ողորմեա:
Քահանայ. Ի մէջ տաճարիս եւ առաջի աստուածընկալ եւ պայծառացեալ սուրբ նշանացս եւ սուրբ սեղանոյս, խոնարհեալ երկիւղիւ երկիրպագանեմք. զսուրբ, զհրաշալի եւ զյաղթող զՏէրութիւնդ (կամ յաւուր պատշաճի) քո փառաւորեմք: Եւ քեզ մատուցանեմք զօրհնութիւն եւ զփառս ընդ Հօր եւ ընդ Հոգւոյդ Սրբոյ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
Մտէք առաջի նորա ցնծութեամբ, ծաներու՛ք զի նա է Տէր Աստուած մեր։
Նա արար զմեզ եւ ոչ մեք էաք, մէկ ժողովուրդ եւ խաշն արօտի նորա։
Մտէք ընդ դրունս նորա խոստովանութեամբ, եւ օրհնութեամբ ի յարկս նորա։
Խոստովան եղերուք Տեառն, եւ օրհնեցէք զանուն նորա։
Քաղցր է Տէր, յաւիտեան է ողորմութիւն նորա, յազգէ մինչեւ յազգ է ճշմարտութիւն նորա։
Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ:
Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
Սարկաւագ. Սուրբ եկեղեցեաւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո եւ ողորմեա:
Քահանայ. Ի մէջ տաճարիս եւ առաջի աստուածընկալ եւ պայծառացեալ սուրբ նշանացս եւ սուրբ սեղանոյս, խոնարհեալ երկիւղիւ երկիրպագանեմք. զսուրբ, զհրաշալի եւ զյաղթող զՏէրութիւնդ (կամ յաւուր պատշաճի) քո փառաւորեմք: Եւ քեզ մատուցանեմք զօրհնութիւն եւ զփառս ընդ Հօր եւ ընդ Հոգւոյդ Սրբոյ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
Քահանայն եւ սպասաւորք սեղանոյն ելցեն ի խորանն՝ ասելով Սաղմոս ԽԲ.
Քահանայ. Մտից առաջի սեղանոյ Աստուծոյ, առ Աստուած, որ ուրախ առնէ զմանկութիւն իմ:
Սարկաւագ. Դատ արա ինձ, Աստուած, եւ իրաւ արա ինձ ի դատաստանի իմում:
Քահանայ. Յազգէ, որ ոչ է սուրբ, ի մարդոյ մեղաւորէ, նենգաւորէ փրկեա զիս:
Սարկաւագ. Դու, Աստուած, հզօրիչ իմ ես, ընդէ՞ր մոռացար զիս, ընդէ՞ր տրտում գնամ ես ի նեղել թշնամւոյ իմոյ:
Քահանայ. Առաքեա, Տէր, զլոյս քո եւ զճշմարտութիւն քո, զի առաջնորդեսցեն ինձ եւ հանցեն զիս ի լեառն սուրբ եւ ի յարկս քո:
Սարկաւագ. Մտից առաջի սեղանոյ Աստուծոյ, առ Աստուած, որ ուրախ առնէ զմանկութիւն իմ:
Քահանայ. Խոստովան եղեց քեզ օրհնութեամբ, Աստուած, Աստուած իմ:
Սարկաւագ. Արդ, ընդէ՞ր տրտում ես անձն իմ, կամ ընդէ՞ր խռովես զիս: Յուսայ առ Աստուած, խոստովանեա նմա. փրկիչ երեսաց իմոց Աստուած է:
Քահանայ. Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ:
Սարկաւագ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք։ Օրհնեսցուք զՀայր Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, որ արժանի արար զմեզ կալ ի տեղւոջս փառաբանութեան եւ երգել զերգս հոգեւորս։ Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո եւ ողորմեա։
Քահանայ. Ի յարկի քում սրբութեան եւ ի տեղւոջս փառաբանութեան, հրեշտակաց բնակարանիս եւ մարդկան քաւարանիս, առաջի աստուածընկալ եւ պայծառացեալ սուրբ նշանացս եւ սուրբ սեղանոյս, խոնարհեալ երկիւղիւ երկիրպագանեմք, զսուրբ, զհրաշալի եւ զյաղթող զՏէրութիւնդ (կամ յաւուր պատշաճի) քո օրհնեմք եւ փառաւորեմք: Եւ քեզ ընդ երկնային զօրսն մատուցանեմք զօրհնութիւն եւ զփառս ընդ Հօր եւ ընդ Հոգւոյդ Սրբոյ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
Սարկաւագ. Դատ արա ինձ, Աստուած, եւ իրաւ արա ինձ ի դատաստանի իմում:
Քահանայ. Յազգէ, որ ոչ է սուրբ, ի մարդոյ մեղաւորէ, նենգաւորէ փրկեա զիս:
Սարկաւագ. Դու, Աստուած, հզօրիչ իմ ես, ընդէ՞ր մոռացար զիս, ընդէ՞ր տրտում գնամ ես ի նեղել թշնամւոյ իմոյ:
Քահանայ. Առաքեա, Տէր, զլոյս քո եւ զճշմարտութիւն քո, զի առաջնորդեսցեն ինձ եւ հանցեն զիս ի լեառն սուրբ եւ ի յարկս քո:
Սարկաւագ. Մտից առաջի սեղանոյ Աստուծոյ, առ Աստուած, որ ուրախ առնէ զմանկութիւն իմ:
Քահանայ. Խոստովան եղեց քեզ օրհնութեամբ, Աստուած, Աստուած իմ:
Սարկաւագ. Արդ, ընդէ՞ր տրտում ես անձն իմ, կամ ընդէ՞ր խռովես զիս: Յուսայ առ Աստուած, խոստովանեա նմա. փրկիչ երեսաց իմոց Աստուած է:
Քահանայ. Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ:
Սարկաւագ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք։ Օրհնեսցուք զՀայր Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, որ արժանի արար զմեզ կալ ի տեղւոջս փառաբանութեան եւ երգել զերգս հոգեւորս։ Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո եւ ողորմեա։
Քահանայ. Ի յարկի քում սրբութեան եւ ի տեղւոջս փառաբանութեան, հրեշտակաց բնակարանիս եւ մարդկան քաւարանիս, առաջի աստուածընկալ եւ պայծառացեալ սուրբ նշանացս եւ սուրբ սեղանոյս, խոնարհեալ երկիւղիւ երկիրպագանեմք, զսուրբ, զհրաշալի եւ զյաղթող զՏէրութիւնդ (կամ յաւուր պատշաճի) քո օրհնեմք եւ փառաւորեմք: Եւ քեզ ընդ երկնային զօրսն մատուցանեմք զօրհնութիւն եւ զփառս ընդ Հօր եւ ընդ Հոգւոյդ Սրբոյ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
Եթէ պատարագիչն քահանայ իցէ աստ քարշեսցեն զվարագոյրն եւ դպիրքն երգեն զմեղեդին ըստ պատշաճի աւուրն։
Իսկ եթէ եպիսկոպոս իցէ պատարագիչն՝ դպիրքն եղանակեն զԸնտրեալդն մինչ պատարագիչն կարդայ աղօթք Սրբոյն Գրիգորի Նարեկացւոյ։
Աղօթք առ Սուրբ Հոգին Գրիգորի Նարեկացւոյն։
Քահանայ. Ամենակալ, բարերար, մարդասէր, Աստուած բոլորից, յօրինող երեւութից եւ աներեւութից, փրկող եւ հաստատող, խնամող եւ խաղաղարար, Հօր հզօր Հոգի, հայցեմք բազկատարած մաղթանաց գոչմամբ հեծութեան, յանդիման եղեալ քեզ ահաւորիդ։ Մատչիմք մեծաւ դողութեամբ, սաստիկ երկիւղիւ մատուցանել նախ զբանականս զայս պատարագ քում անզնին զօրութեանդ, իբր աթոռակցի, փառակցի եւ արարչակցի հայրենի անկապուտ պատւոյդ, եւ քննողի ծածկութեան խորոց խորհրդոց ամենակատար կամաց Հօրդ Էմմանուէլի, զքեզ առաքչի, փրկչի եւ կենդանատուի եւ արարչի ամենայնի։
Ի ձեռն քո ծանուցաւ մեզ երրեակ անձնաւորութիւն միասնական Աստուածութեանդ, յորոց մի եւ դու ճանաչիս անհաս։ Քեզ ի ձեռն քո առաջինքն նահապետական տոհմին շառաւիղք, տեսանողք անուանակոչեալք, զանցեալսն եւ զգալոցսն, զեղեալսն եւ զոչ գոյացեալսն անստուերաբար բարբառով բանի վերապատուեցին։
Հոգի Աստուծոյ, քարոզեալ զքեզ Մովսիսի. որ ի գնալն քո ի վերայ ջուրցն, անպարագիր զօրութիւն, ահեղ շըրջարկութեամբ տածողականաւ՝ թեւապարփակ պաշտպանողօրէն գթասիրեալ ի ծնունդս նորոգս, զաւազանին խորհուրդ ծանուցեր։ Յոր կերպարան օրինականութեան՝ նախ քան զկառուցանել զլոյծդ մածուած վերջնում վարագուրիդ՝ յօրինեցեր, կարող, տիրապէս զբովանդակ բնութիւնս ամենից բնաւից բոլորից գոյից ամենայն էից յանէից։
Քեւ ստեղծանին ի նորոգութիւն յարութեան ամենայն եղեալքս առ ի քէն յայնմ ժամանակի՝ որ է օր վերջին այսմ կենցաղի եւ օր առաջին յերկրին կենդանեաց։ Քեզ հնազանդեցաւ միութեամբ կամացն՝ որպէս հօրն իւրում, ազգակիցն քո, էակիցն Հօր, անդրանիկն Որդի, մերովս կերպիւ. զքեզ աւետարանեաց ճշմարիտ Աստուած՝ հաւասար եւ համագոյ Հօր իւր հզօրի. եւ զառ ի քեզ հայհոյութիւնն անքաւելի քարոզեաց. եւ իբր զԱստուածամարտիցն՝ զքո հեստելոցն չարաբանական բերանս կարկեաց. եւ զիւրըն շընորհեաց արդարն եւ անարատն, գտիչն ամենայնի, որ վասն մեղաց մերոց մատնեցաւ, եւ յարեաւ վասն զմեզ արդարացուցանելոյ։
Նմա փառք ի ձեռն քո, եւ քեզ բարեբանութիւն ընդ Հօր ամենակալի, յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Քահանայ. Ամենակալ, բարերար, մարդասէր, Աստուած բոլորից, յօրինող երեւութից եւ աներեւութից, փրկող եւ հաստատող, խնամող եւ խաղաղարար, Հօր հզօր Հոգի, հայցեմք բազկատարած մաղթանաց գոչմամբ հեծութեան, յանդիման եղեալ քեզ ահաւորիդ։ Մատչիմք մեծաւ դողութեամբ, սաստիկ երկիւղիւ մատուցանել նախ զբանականս զայս պատարագ քում անզնին զօրութեանդ, իբր աթոռակցի, փառակցի եւ արարչակցի հայրենի անկապուտ պատւոյդ, եւ քննողի ծածկութեան խորոց խորհրդոց ամենակատար կամաց Հօրդ Էմմանուէլի, զքեզ առաքչի, փրկչի եւ կենդանատուի եւ արարչի ամենայնի։
Ի ձեռն քո ծանուցաւ մեզ երրեակ անձնաւորութիւն միասնական Աստուածութեանդ, յորոց մի եւ դու ճանաչիս անհաս։ Քեզ ի ձեռն քո առաջինքն նահապետական տոհմին շառաւիղք, տեսանողք անուանակոչեալք, զանցեալսն եւ զգալոցսն, զեղեալսն եւ զոչ գոյացեալսն անստուերաբար բարբառով բանի վերապատուեցին։
Հոգի Աստուծոյ, քարոզեալ զքեզ Մովսիսի. որ ի գնալն քո ի վերայ ջուրցն, անպարագիր զօրութիւն, ահեղ շըրջարկութեամբ տածողականաւ՝ թեւապարփակ պաշտպանողօրէն գթասիրեալ ի ծնունդս նորոգս, զաւազանին խորհուրդ ծանուցեր։ Յոր կերպարան օրինականութեան՝ նախ քան զկառուցանել զլոյծդ մածուած վերջնում վարագուրիդ՝ յօրինեցեր, կարող, տիրապէս զբովանդակ բնութիւնս ամենից բնաւից բոլորից գոյից ամենայն էից յանէից։
Քեւ ստեղծանին ի նորոգութիւն յարութեան ամենայն եղեալքս առ ի քէն յայնմ ժամանակի՝ որ է օր վերջին այսմ կենցաղի եւ օր առաջին յերկրին կենդանեաց։ Քեզ հնազանդեցաւ միութեամբ կամացն՝ որպէս հօրն իւրում, ազգակիցն քո, էակիցն Հօր, անդրանիկն Որդի, մերովս կերպիւ. զքեզ աւետարանեաց ճշմարիտ Աստուած՝ հաւասար եւ համագոյ Հօր իւր հզօրի. եւ զառ ի քեզ հայհոյութիւնն անքաւելի քարոզեաց. եւ իբր զԱստուածամարտիցն՝ զքո հեստելոցն չարաբանական բերանս կարկեաց. եւ զիւրըն շընորհեաց արդարն եւ անարատն, գտիչն ամենայնի, որ վասն մեղաց մերոց մատնեցաւ, եւ յարեաւ վասն զմեզ արդարացուցանելոյ։
Նմա փառք ի ձեռն քո, եւ քեզ բարեբանութիւն ընդ Հօր ամենակալի, յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Դարձեալ կրկնեցից ի նոյն կարգ բանի, մինչեւ վստահութիւն վերհայեցողութեան լուսոյ հրաշապէս յայտնեսցի,
ազդեալ, աւետարանեալ վերստին կրկին զխաղաղութիւն։
Քահանայ. Աղաչեմք եւ աղերսեմք արտասուալից հառաչմամբ յամենայն անձնէ զփառաւորեալ արարչութիւնդ՝ անեղծ եւ անստեղծ անժամանակ Հոգւոյդ գթածի, որ բարեխօսդ ես վասն մեր յանմռունչ հեծութիւնս առ ողորմածդ Հայր. որ զսուրբսն պահես եւ զմեղուցեալսն մաքրես եւ տաճարս կազմես կենդանի եւ կեցուցիչ կամաց բարձեալդ Հօր։
Արդ՝ ազատեա զմեզ յամենայն անմաքուր գործոց, որ ոչ է հաճոյ քումդ բնակութեան. եւ մի շիջցին առ ի մէնջ լուսոյդ շնորհաց փայլմունք ի տեսականացս աչաց իմաստից. վասն զի զքեզ ուսաք միանալ ի մեզ ի ձեռն աղօթից եւ ընտիր վարուց խնկելոց։
Եւ քանզի մինդ յԵրրորդութենէդ պատարագի, եւ միւսդ ընդունի՝ հաճեալ ընդ մեզ հաշտարար արեամբ անդրանկի իւրոյ. իսկ դու ընկալցիս զմեր պաղատանս եւ յարդարես զմեզ օթեւանս պատուականս ամենայն պատրաստութեամբ ի վայելումն ճաշակման երկնաւոր գառինդ, առանց պատժոց դատապարտութեան ընդունիլ զայս անմահացուցիչ մանանայս կենաց նորոյ փրկութեան։ Եւ հալեսցի ի հրոյս յայսմանէ գայթակղութիւնս մեր, որպէս մարգարէին կենդանախարոյկ կայծակամբն ի ձեռն ունելեացն մատուցման. զի յամենայնի քոյդ քարոզեսցի գթութիւն, որպէս Որդւովդ Աստուծոյ Հօր քաղցրութիւն. որ զանառակ որդին մերձեցոյց ի հայրենի ժառանգութիւնն, եւ զպոռնիկսն յառաջեցոյց յերկնային արքայութիւնն արդարոցն երանութեան։
Այո, այո, եւ ես մի եմ ի նոցանէ, եւ զիս ընկալ ընդ նոսին իբր մարդասիրութեան կարօտեալ մեծի, շնորհօք քո ապրեալ, զարեամբ Քրիստոսի ստացեալս։ Զի եւ յայսմ ամենայնի՝ յամենայնի ծանիցի քո Աստուածութիւնդ, ընդ Հօր փառաւորեալ համապատուաբար ի մի կամս, եւ ի մի իշխանութիւն գովութեան։
Արդ՝ ազատեա զմեզ յամենայն անմաքուր գործոց, որ ոչ է հաճոյ քումդ բնակութեան. եւ մի շիջցին առ ի մէնջ լուսոյդ շնորհաց փայլմունք ի տեսականացս աչաց իմաստից. վասն զի զքեզ ուսաք միանալ ի մեզ ի ձեռն աղօթից եւ ընտիր վարուց խնկելոց։
Եւ քանզի մինդ յԵրրորդութենէդ պատարագի, եւ միւսդ ընդունի՝ հաճեալ ընդ մեզ հաշտարար արեամբ անդրանկի իւրոյ. իսկ դու ընկալցիս զմեր պաղատանս եւ յարդարես զմեզ օթեւանս պատուականս ամենայն պատրաստութեամբ ի վայելումն ճաշակման երկնաւոր գառինդ, առանց պատժոց դատապարտութեան ընդունիլ զայս անմահացուցիչ մանանայս կենաց նորոյ փրկութեան։ Եւ հալեսցի ի հրոյս յայսմանէ գայթակղութիւնս մեր, որպէս մարգարէին կենդանախարոյկ կայծակամբն ի ձեռն ունելեացն մատուցման. զի յամենայնի քոյդ քարոզեսցի գթութիւն, որպէս Որդւովդ Աստուծոյ Հօր քաղցրութիւն. որ զանառակ որդին մերձեցոյց ի հայրենի ժառանգութիւնն, եւ զպոռնիկսն յառաջեցոյց յերկնային արքայութիւնն արդարոցն երանութեան։
Այո, այո, եւ ես մի եմ ի նոցանէ, եւ զիս ընկալ ընդ նոսին իբր մարդասիրութեան կարօտեալ մեծի, շնորհօք քո ապրեալ, զարեամբ Քրիստոսի ստացեալս։ Զի եւ յայսմ ամենայնի՝ յամենայնի ծանիցի քո Աստուածութիւնդ, ընդ Հօր փառաւորեալ համապատուաբար ի մի կամս, եւ ի մի իշխանութիւն գովութեան։
Դպիրներ. Ընտրեալդ յԱստուծոյ, ով երջանիկ սուրբ քահանայ, Նմանեալ Ահարոնի եւ Մովսէսի մարգարէին. Այնմ որ զգեստուցն էր յօրինող, Զոր Ահարոն միշտ զգենոյր։
|
Կոմիտաս Վարդապետ |
Սարկաւագ. Օրհնեա, Տէր։
Եպիսկոպոս. Զի քո է գթութիւն եւ կարողութիւն եւ մարդասիրութիւն, զօրութիւն եւ փառք, յաւիտեանս յաւիտենից. Ամէն։
Եպիսկոպոս. Զի քո է գթութիւն եւ կարողութիւն եւ մարդասիրութիւն, զօրութիւն եւ փառք, յաւիտեանս յաւիտենից. Ամէն։
Ձգեսցեն զվարագոյրն։
Մատուցանէ սարկաւագն զնշխարն՝ ասելով.
Սարկաւագ. Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք։ Ընկալ, կեցո եւ ողորմեա։
Եւ քահանայն խաչակնքէ ի վերայ նշխարին՝ ասելով.
Քահանայ. Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Եւ առեալ քահանայն զնշխարն դնէ ի մաղզմայն՝ ասելով.
Քահանայ. Յիշատակ Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի որ բազմեալ հանգչի յանարուեստ աթոռ։ Զմահ խաչի յանձն էառ վասն ազգի մարդկան։ Օրհնեցէք, գովեցէք եւ բարձր արարէք զնա յաւիտեան։
Մատուցանէ սարկաւագըն զգինին՝ ասելով.
Սարկաւագ. Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք։ Ընկալ, կեցո եւ ողորմեա։
Եւ քահանայն խաչակնքէ ի վերայ գինւոյն՝ ասելով.
Քահանայ. Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Եւ քահանայն արկանէ զգինին խաչանիշ ի սկիհն՝ ասելով.
Քահանայ. Յաղագս յիշատակի փրկագործ տնօրէնութեան Տեառն Աստուծոյ եւ փրկչին մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի։ Որ ի կողահոս արեան աղբերէն նորոգեցան արարածք եւ անմահացան։ Օրհնեցէք, գովեցէք եւ բարձր արարէք զնա յաւիտեան։
Եւ ասասցէ զաղօթս Սրբոյն Յովհաննու Ոսկեբերանի ի վերայ ընծայիցն.
Քահանայ. Տէր Աստուած մեր, որ զերկնաւոր հացդ զտէրն մեր Յիսուս Քրիստոս, զկերակուրդ ամենայն աշխարհի, առաքեցեր փրկիչ եւ կեցուցիչ եւ բարերար՝ օրհնել եւ սրբել զմեզ։ Ինքնին դու Տէր, Ը օրհնեա եւ այժմ զառաջադրութիւնս զայս։ Ընկալ զսա յերկնային քո սեղանդ։ Յիշեա որպէս բարերար եւ մարդասէր զմատուցողս եւ վասն որոց մատուցանի։ Եւ զմեզ անդատապարտ պահեա ի քահանայագործութիւն աստուածային խորհրդոց քոց։ Զի սուրբ եւ փառաւոր է ամենապատիւ մեծվայելչութիւն փառացդ Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյդ Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Սաղմոս ՂԲ
Տէր թագաւորեաց վայելչութիւն զգեցաւ, զգեցաւ Տէր զօրութիւն ընդ մէջ իւր էած։ Հաստատեաց զաշխարհ զի մի սասանեսցի. պատրաստ է աթոռ քո, ի սկզբանէ յաւիտեանս դու ես։ Ամբարձան գետք, Տէր, եւ համբարձին գետք զձայս իւրեանց. եւ յարիցեն գետք ի գնացս իւրեանց։ Ի ձայնէ ջուրց բազմաց սքանչելի եղեն զբօսանք ծովու։ Սքանչելի ես դու, Տէր, ի բարձունս. վկայութեանց քոց մեք յոյժ հաւատացաք։ Տան քում վայելէ սրբութիւն, Տէր, ընդ երկայն աւուրս։ Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Եւ խաչակնքեսցէ ի վերայ ընծայիցն երիցս՝ ասելով.
Հոգին Սուրբ եկեսցէ ի քեզ, եւ զօրութիւն բարձրելոյն հովանի լիցի ի վերայ քո։
Քահանայն արկանէ խունկ եւ խնկէ զընծայսն՝ ասելով.
Քահանայ. Խունկ մատուցանեմ առաջի քո, Քրիստոս, բուրումն հոգեւորական։ Ընկա՛լ զսա ի սուրբ, յերկնային եւ յիմանալի քո մատուցարանդ՝ ի հոտ անուշից։ Առաքեա առ մեզ փոխարէն զշնորհս եւ զպարգեւս Հոգւոյդ Սրբոյ. եւ քեզ մատուցանեմք զփառս ընդ Հօր եւ ընդ Հոգւոյդ Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Բացցեն զվարագոյրն։
Քահանայն խնկարկելով իջանէ ի թափօր ի մէջ եկեղեցւոյն՝ հանդերձ սարկաւագօքն։
Եւ եղանակեն շարական թափօրի ըստ պատշաճի աւուրն։ Եւ յաւարտիլն ելանէ ի խորան եւ երկրպագէ Ս. Սեղանոյն։
Դպիրներ. Բարեխօսութեամբ մօր քո եւ կուսի ընկալ զաղաչանս քոց պաշտօնէիցս, որ գերագոյն քան զերկինս պայծառացուցեր սուրբ զեկեղեցի արեամբ քո, Քրիստոս, եւ ըստ երկնայնոցն կարգեցեր ի սմա զդասս առաքելոց եւ մարգարէից, սուրբ վարդապետաց: Այսօր ժողովեալ դասք քահանայից, սարկաւագաց, դպրաց եւ կղերիկոսաց խունկ մատուցանեմք առաջի քո, Տէր, յօրինակ ըստ հնումն Զաքարիայ: Ընկալ առ ի մէնջ զխնկանուէր մաղթանս, որպէս զպատարագն Աբելի, Նոյի եւ Աբրահամու: Բարեխօսութեամբ վերին քո զօրացդ միշտ անշարժ պահեա զաթոռ Հայկազեանս:
|
Մակար Եկմալեան - Ա. |
Մակար Եկմալեան - Բ. |
Կոմիտաս Վարդապետ |
Խորէն Մեխանճեան |
Յայր Արսէն Այտընեան |
Էտկար Մանաս |
Սարկաւագ. Օրհնեա Տէր:
Քահանայ. Օրհնեալ թագաւորութիւնն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Քահանայ. Օրհնեալ թագաւորութիւնն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Եւ ասասցեն Ժամամուտ ըստ պատշաճի աւուրն։
Յաւուրս կիւրակէից՝
Դպիրներ. Միածին Որդի եւ Բանդ Աստուած եւ անմահ էութիւն, որ յանձն առեր մարմնանալ ի սրբուհւոյ
Աստուածածնէն եւ ի միշտ Կուսէն։ Անփոփոխելիդ մարդ եղեալ, խաչեցար Քրիստոս Աստուած մեր, մահուամբ զմահ կոխեցեր։ Մինդ ի Սրբոյ Երրորդութենէն, փառաւորակից ընդ Հօր եւ Սրբոյ Հոգւոյն. կեցո՛ զմեզ։
|
Կոմիտաս Վարդապետ |
Սարկաւագ. Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք։ Ընկալ, կեցո եւ ողորմեա։ Օրհնեա, տէր։
Քահանայ.Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։ Խաղաղութիւն ամենեցուն։
Քահանայ.Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։ Խաղաղութիւն ամենեցուն։
Սարկաւագ. Աստուծոյ երկիրպագեսցուք:
Քահանայ. Տէր Աստուած մեր, որոյ կարողութիւնդ անքնին է եւ փառքդ անհասանելի, որոյ ողորմութիւնդ անչափ է, եւ գթութիւնդ անբաւ, դու ըստ առատ մարդասիրութեանդ քում նայեաց ի ժողովուրդս քո եւ ի տաճարս այս սուրբ։ Եւ արա ընդ մեզ եւ ընդ աղօթակիցս մեր առատապէս զողորմութիւն քո եւ զգթութիւն։ Զի քեզ վայելէ փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Եւ ասասցեն զՃաշու սաղմոսն եւ զշարականն ըստ պատշաճի աւուրն։
Քահանայ. Տէր Աստուած մեր կեցո զժողովուրդս քո եւ օրհնեա զժառանգութիւնս քո. զլրումն եկեղեցւոյ քո պահեա։ Սրբեա զսոսա որք ողջունեցին սիրով զվայելչութիւն տան քո։ Դու զմեզ փառաւորեա Աստուածային զօրութեամբ քով, եւ մի թողուր զյուսացեալսս ի քեզ։ Զի քո է կարողութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Խաղաղութիւն ամենեցուն:
Որ հասարակաց զայս եւ միաձայն մեզ ամենեցուն ուսուցեր աղօթել, եւ զերկուց եւ զերից միաձայնելոց յանուն քո զխնդրուածս պարգեւել խոստացար, դու եւ այժմ զծառայից քոց զխնդըրուածս առ ի յօգուտն կատարեա, շնորհելով մեզ յայսմ յաւիտենիս զգիտութիւն քումդ ճըշմարտութեան եւ ի հանդերձեալն զկեանսն յաւիտենականս պարգեւելով։ Զի բարերար եւ մարդասէր ես Աստուած. եւ քեզ վայելէ փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Տէր Աստուած մեր, որ կարգեցեր յերկինս զդասս եւ զզինուորութիւնս հրեշտակաց եւ հրեշտակապետաց ի սպասաւորութիւն փառաց քոց, արա այժմ ընդ մուտս մեր մտանել եւ սրբոց հրեշտակաց, եւ լինել պաշտօնակից մեզ եւ փառաբանակից քում բարերարութեանդ։ Զի քո է կարողութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։
Սարկաւագ. Պռօսխումէ։
Որ հասարակաց զայս եւ միաձայն մեզ ամենեցուն ուսուցեր աղօթել, եւ զերկուց եւ զերից միաձայնելոց յանուն քո զխնդրուածս պարգեւել խոստացար, դու եւ այժմ զծառայից քոց զխնդըրուածս առ ի յօգուտն կատարեա, շնորհելով մեզ յայսմ յաւիտենիս զգիտութիւն քումդ ճըշմարտութեան եւ ի հանդերձեալն զկեանսն յաւիտենականս պարգեւելով։ Զի բարերար եւ մարդասէր ես Աստուած. եւ քեզ վայելէ փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Տէր Աստուած մեր, որ կարգեցեր յերկինս զդասս եւ զզինուորութիւնս հրեշտակաց եւ հրեշտակապետաց ի սպասաւորութիւն փառաց քոց, արա այժմ ընդ մուտս մեր մտանել եւ սրբոց հրեշտակաց, եւ լինել պաշտօնակից մեզ եւ փառաբանակից քում բարերարութեանդ։ Զի քո է կարողութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։
Սարկաւագ. Պռօսխումէ։
Եւ սարկաւագն բարձրացուցեալ զԱւետարանն սուրբ դառնայ ի շուրջ խորանոյն,
Դպիրներ. Սուրբ Աստուած, սուրբ եւ հզօր, սուրբ եւ անմահ, որ յարեար ի մեռելոց (կամ ըստ պատշաճի աւուրն), ողորմեա մէզ:
|
Մակար Եկմալեան |
Կոմիտաս Վարդապետ |
Խորէն Մեխանճեան |
Յայր Արսէն Այտընեան |
Էտկար Մանաս |
Քահանայ. Աստուած սուրբ, որ ի սուրբս հանգուցեալ ես, եւ երեքսրբեան ձայնիւ սերովբէք գովեն զքեզ եւ քերովբէք փառաբանեն, եւ ամենայն երկնային զօրութիւնք քեզ երկիրպագանեն. որ ի չգոյէ ի գոյ ածեր զամենայն արարածս. որ արարեր զմարդն ըստ պատկերի քում եւ նմանութեան, եւ ամենայն շնորհիւ քով զնա զարդարեցեր, եւ ուսուցեր խնդրել զիմաստութիւն եւ զգօնութիւն, եւ ոչ անտես արարեր զմեղուցեալն, այլ եդիր ի վերայ նորա ապաշխարութիւն փրկութեան. որ արժանի արարեր զմեզ, զնուաստացեալ եւ զանարժան ծառայսս քո, ի ժամուս յայսմիկ՝ կալ առաջի փառաց սրբութեան սեղանոյ քոյ, եւ զօրինաւոր երկրպագութիւն եւ զփառաբանութիւն մատուցանել քեզ։
Դու, Տէր, ընկալ ի բերանոյ մեղաւորացս զերեքսրբեան օրհնութիւնս եւ պահեա զմեզ քոյին քաղցրութեամբդ. թող մեզ զամենայն յանցանս մեր զկամայ եւ զակամայ։ Սրբեա զհոգի, զմիտս եւ զմարմինս մեր, եւ շնորհեա ի սըրբութեան պաշտել զքեզ զամենայն աւուրս կենաց մերոց, բարեխօսութեամբ սրբուհւոյ Աստուածածնին եւ ամենայն սրբոց քոց, ոյք յաւիտենից քեզ բարեհաճոյացան։ Զի սուրբ ես Տէր Աստուած մեր, եւ քեզ վայելէ փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Սարկաւագ. Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք։
Դու, Տէր, ընկալ ի բերանոյ մեղաւորացս զերեքսրբեան օրհնութիւնս եւ պահեա զմեզ քոյին քաղցրութեամբդ. թող մեզ զամենայն յանցանս մեր զկամայ եւ զակամայ։ Սրբեա զհոգի, զմիտս եւ զմարմինս մեր, եւ շնորհեա ի սըրբութեան պաշտել զքեզ զամենայն աւուրս կենաց մերոց, բարեխօսութեամբ սրբուհւոյ Աստուածածնին եւ ամենայն սրբոց քոց, ոյք յաւիտենից քեզ բարեհաճոյացան։ Զի սուրբ ես Տէր Աստուած մեր, եւ քեզ վայելէ փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Սարկաւագ. Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք։
Սարկաւագ. Վասն խաղաղութեան ամենայն աշխարհի եւ հաստատութեան սրբոյ եկեղեցւոյ, զՏէր աղաչեսցուք:
Դպիրներ. Տէր ողորմեա:
Սարկաւագ. Վասն ամենայն սուրբ եւ ուղղափառ եպիսկոպոսաց զՏէր աղաչեսցուք:
Դպիրներ. Տէր ողորմեա:
Սարկաւագ. Վասն հայրապետին մերոյ Տեառն --- սրբազնագոյն կաթողիկոսի կենաց եւ փրկութեան հոգւոյ նորին, զՏէր աղաչեսցուք։
Դպիրներ. Տէր ողորմեա:
Սարկաւագ. Վասն վարդապետաց, քահանայից, սարկաւագաց, դպրաց եւ ամենայն ուխտի մանկանց եկեղեցւոյ զՏէր աղաչեսցուք:
Դպիրներ. Տէր ողորմեա:
Սարկաւագ. Վասն հոգւոցն հանգուցելոց, որք ճշմարիտ եւ ուղիղ հաւատով ի Քրիստոս ննջեցին, զՏէր աղաչեսցուք:
Դպիրներ. Տէր ողորմեա:
Սարկաւագ. Վասն ամենայն սուրբ եւ ուղղափառ եպիսկոպոսաց զՏէր աղաչեսցուք:
Դպիրներ. Տէր ողորմեա:
Սարկաւագ. Վասն հայրապետին մերոյ Տեառն --- սրբազնագոյն կաթողիկոսի կենաց եւ փրկութեան հոգւոյ նորին, զՏէր աղաչեսցուք։
Դպիրներ. Տէր ողորմեա:
Սարկաւագ. Վասն վարդապետաց, քահանայից, սարկաւագաց, դպրաց եւ ամենայն ուխտի մանկանց եկեղեցւոյ զՏէր աղաչեսցուք:
Դպիրներ. Տէր ողորմեա:
Սարկաւագ. Վասն հոգւոցն հանգուցելոց, որք ճշմարիտ եւ ուղիղ հաւատով ի Քրիստոս ննջեցին, զՏէր աղաչեսցուք:
Դպիրներ. Յիշեա Տէր, և ողորմեա: Տէր ողորմեա: Քեզ տեառնդ յանձն եղիցուք: Տէր, ողորմեա: Տէր, ողորմեա: Տէր, ողորմեա:
|
Մակար Եկմալեան |
Կոմիտաս Վարդապետ |
Խորէն Մեխանճեան |
Քահանայ. Զի ողորմած եւ մարդասէր ես Աստուած գոլով, եւ քեզ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
Սարկաւագ. Ալէլուիա: Օրթի:
Քահանայ. Խաղաղութիւն ամենեցուն:
Դպիրներ. Եւ ընդ հոգւոյդ քում:
Սարկաւագ. Երկիւղածութեամբ լուարուք:
Քահանայ. Սրբոյ աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի որ ըստ աւետարանի։
Քահանայ. Խաղաղութիւն ամենեցուն:
Դպիրներ. Եւ ընդ հոգւոյդ քում:
Սարկաւագ. Երկիւղածութեամբ լուարուք:
Քահանայ. Սրբոյ աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի որ ըստ աւետարանի։
Սարկաւագ. Պռօսխումէ:
Եւ ընթեռնու սարկաւագն զԱւետարանն Ճաշու ըստ պատշաճի աւուրն։
Հանգանակ Հաւատոյ
Դպիրներ. Հաւատամք ի մի Աստուած՝ ի Հայրն ամենակալ, յարարիչն երկնի եւ երկրի, երեւելեաց եւ աներեւութից։ Եւ ի մի Տէր՝ Յիսուս Քրիստոս, յՈրդին Աստուծոյ, ծնեալն յԱստուծոյ Հօրէ՝ միածին, այսինքն յէութենէ Հօր։ Աստուած յԱստուծոյ, լոյս ի լուսոյ, Աստուած ճշմարիտ՝ յԱստուծոյ ճշմարտէ, ծնունդ եւ ոչ արարած։ Նոյն ինքն ի բնութենէ Հօր, որով ամենայն ինչ եղեւ յերկինս եւ ի վերայ երկրի, երեւելիք եւ աներեւոյթք։ Որ յաղագս մեր՝ մարդկան, եւ վասն մերոյ փրկութեան իջեալ ի յերկնից՝ մարմնացաւ, մարդացաւ, ծնաւ կատարելապէս ի Մարիամայ սրբոյ կուսէն՝ Հոգւովն Սրբով։ Որով էառ մարմին, հոգի, եւ միտ, եւ զամենայն որ ինչ է ի մարդ՝ ճշմարտապէս եւ ոչ կարծեօք։ Չարչարեալ, խաչեալ, թաղեալ, յերրորդ աւուր յարուցեալ. ելեալ ի յերկինս նովին մարմնովն, նստաւ ընդ աջմէ Հօր։ Գալոց է նովին մարմնովն եւ փառօք Հօր ի դատել զկենդանիս եւ զմեռեալս. որոյ թագաւորութեանն ոչ գոյ վախճան։
Հաւատամք եւ ի Սուրբ Հոգին, յանեղն եւ ի կատարեալն, որ խօսեցաւ յօրէնս եւ ի Մարգարէս եւ յԱւետարանս։ Որ էջն ի Յորդանան, քարոզեաց յառաքեալսն, եւ բնակեցաւ ի սուրբսն։
Հաւատամք եւ ի մի միայն ընդհանրական եւ առաքելական Եկեղեցի։ Ի մի մկրտութիւն, յապաշխարութիւն, ի քաւութիւն եւ ի թողութիւն մեղաց։ Ի յարութիւն մեռելոց, ի դատաստանն յաւիտենից հոգւոց եւ մարմնոց. յարքայութիւնն երկնից, եւ ի կեանսն յաւիտենականս։
Սարկաւագ. Իսկ որք ասենն՝ էր երբեմն յորժամ ոչ էր Որդին, կամ էր երբեմն յորժամ ոչ էր Սուրբ Հոգին, կամ թէ յոչէից եղեն կամ յայլմէ էութենէ ասեն լինել զՈրդին Աստուծոյ եւ կամ զՍուրբ Հոգին, եւ թէ փոփոխելիք են կամ այլայլելիք, զայնպիսիսն նզովէ կաթուղիկէ եւ առաքելական սուրբ Եկեղեցի։
Քահանայ. Իսկ մեք փառաւորեսցուք որ յառաջ քան զյաւիտեանս, երկիրպագանելով սրբոյ Երրորդութեանն եւ մի Աստուածութեանն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Սարկաւագ. Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք։
Դպիրներ. Տէր ողորմեա:
Սարկաւագ. Եւ եւս հաւատով աղաչեսցուք եւ խնդրեսցուք ի Տեառնէ Աստուծոյ եւ ի փրկչէն մերմէ Յիսուսէ Քրիստոսէ՝ ի ժամուս պաշտաման եւ աղօթից, զի արժանի ընդունելութեան արասցէ։ Լուիցէ Տէր ձայնի աղաչանաց մերոց, ընկալցի զխնդրուածս սրտից մերոց, թողցէ զյանցանս մեր, ողորմեսցի ի վերայ մեր։ Աղօթք մեր եւ խնդրուածք յամենայն ժամ մտցեն առաջի մեծի տէրութեան նորա, եւ նա տացէ մեզ միաբան, միով հաւատով եւ արդարութեամբ վաստակիլ ի գործս բարիս, զի զողորմութեան զշնորհսն իւր արասցէ ի վերայ մեր։ Տէրն ամենակալ կեցուսցէ եւ ողորմեսցի։
Դպիրներ. Հաւատամք ի մի Աստուած՝ ի Հայրն ամենակալ, յարարիչն երկնի եւ երկրի, երեւելեաց եւ աներեւութից։ Եւ ի մի Տէր՝ Յիսուս Քրիստոս, յՈրդին Աստուծոյ, ծնեալն յԱստուծոյ Հօրէ՝ միածին, այսինքն յէութենէ Հօր։ Աստուած յԱստուծոյ, լոյս ի լուսոյ, Աստուած ճշմարիտ՝ յԱստուծոյ ճշմարտէ, ծնունդ եւ ոչ արարած։ Նոյն ինքն ի բնութենէ Հօր, որով ամենայն ինչ եղեւ յերկինս եւ ի վերայ երկրի, երեւելիք եւ աներեւոյթք։ Որ յաղագս մեր՝ մարդկան, եւ վասն մերոյ փրկութեան իջեալ ի յերկնից՝ մարմնացաւ, մարդացաւ, ծնաւ կատարելապէս ի Մարիամայ սրբոյ կուսէն՝ Հոգւովն Սրբով։ Որով էառ մարմին, հոգի, եւ միտ, եւ զամենայն որ ինչ է ի մարդ՝ ճշմարտապէս եւ ոչ կարծեօք։ Չարչարեալ, խաչեալ, թաղեալ, յերրորդ աւուր յարուցեալ. ելեալ ի յերկինս նովին մարմնովն, նստաւ ընդ աջմէ Հօր։ Գալոց է նովին մարմնովն եւ փառօք Հօր ի դատել զկենդանիս եւ զմեռեալս. որոյ թագաւորութեանն ոչ գոյ վախճան։
Հաւատամք եւ ի Սուրբ Հոգին, յանեղն եւ ի կատարեալն, որ խօսեցաւ յօրէնս եւ ի Մարգարէս եւ յԱւետարանս։ Որ էջն ի Յորդանան, քարոզեաց յառաքեալսն, եւ բնակեցաւ ի սուրբսն։
Հաւատամք եւ ի մի միայն ընդհանրական եւ առաքելական Եկեղեցի։ Ի մի մկրտութիւն, յապաշխարութիւն, ի քաւութիւն եւ ի թողութիւն մեղաց։ Ի յարութիւն մեռելոց, ի դատաստանն յաւիտենից հոգւոց եւ մարմնոց. յարքայութիւնն երկնից, եւ ի կեանսն յաւիտենականս։
Սարկաւագ. Իսկ որք ասենն՝ էր երբեմն յորժամ ոչ էր Որդին, կամ էր երբեմն յորժամ ոչ էր Սուրբ Հոգին, կամ թէ յոչէից եղեն կամ յայլմէ էութենէ ասեն լինել զՈրդին Աստուծոյ եւ կամ զՍուրբ Հոգին, եւ թէ փոփոխելիք են կամ այլայլելիք, զայնպիսիսն նզովէ կաթուղիկէ եւ առաքելական սուրբ Եկեղեցի։
Քահանայ. Իսկ մեք փառաւորեսցուք որ յառաջ քան զյաւիտեանս, երկիրպագանելով սրբոյ Երրորդութեանն եւ մի Աստուածութեանն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։
Սարկաւագ. Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք։
Դպիրներ. Տէր ողորմեա:
Սարկաւագ. Եւ եւս հաւատով աղաչեսցուք եւ խնդրեսցուք ի Տեառնէ Աստուծոյ եւ ի փրկչէն մերմէ Յիսուսէ Քրիստոսէ՝ ի ժամուս պաշտաման եւ աղօթից, զի արժանի ընդունելութեան արասցէ։ Լուիցէ Տէր ձայնի աղաչանաց մերոց, ընկալցի զխնդրուածս սրտից մերոց, թողցէ զյանցանս մեր, ողորմեսցի ի վերայ մեր։ Աղօթք մեր եւ խնդրուածք յամենայն ժամ մտցեն առաջի մեծի տէրութեան նորա, եւ նա տացէ մեզ միաբան, միով հաւատով եւ արդարութեամբ վաստակիլ ի գործս բարիս, զի զողորմութեան զշնորհսն իւր արասցէ ի վերայ մեր։ Տէրն ամենակալ կեցուսցէ եւ ողորմեսցի։
Դպիրներ. Կեցո Տէր: Շնորհեա Տէր: Շնորհեա Տէր: Շնորհեա Տէր: Տէր ողորմեա: Քեզ տեառնդ յանձն եղիցուք: Տէր, ողորմեա: Տէր, ողորմեա: Տէր, ողորմեա:
|
Մակար Եկմալեան |
Կոմիտաս Վարդապետ |
Խորէն Մեխանճեան |
Քահանայ. Տէր մեր եւ փրկիչ Յիսուս Քրիստոս, որ մեծդ ես ողորմութեամբ եւ առատ պարգեւօք բարերարութեան քո, որ դու քոյին կամաւդ ի ժամուս յայսմիկ համբերեցեր չարչարանաց խաչի եւ մահու յաղագս մեղաց մերոց, եւ պարգեւեցեր առատապէս զպարգեւս Հոգւոյդ Սրբոյ երանելի առաքելոցն։ Հաղորդս արա եւ զմեզ, Տէր, աղաչեմք զքեզ, աստուածային պարգեւացդ, թողութեան մեղաց եւ ընդունելութեան Հոգւոյդ Սրբոյ։
Որպէսզի արժանաւորք եղիցուք գոհութեամբ փառաւորել զքեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։ Խաղաղութիւն ամենեցուն։
Դպիրներ. Եւ ընդ հոգւոյդ քում:
Սարկաւագ. Աստուծոյ երկիրպագեսցուք:
Դպիրներ. Առաջի քո Տէր։
Քահանայ. Խաղաղութեամբ քով Քրիստոս փրկիչ մեր, որ ի վեր է քան զամենայն միտս եւ զբանս, ամրացո զմեզ եւ աներկիւղ պահեա յամենայն չարէ։ Հաւասարեա զմեզ ընդ ճշմարիտ երկրպագուս քո, որք հոգւով եւ ճշմարտութեամբ քեզ երկիրպագանեն։ Վասն զի ամենասուրբ Երրորդութեանդ վայելէ փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից։
Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն։
Սարկաւագ. Օրհնեա Տէր:
Քահանայ. Տէր Աստուած օրհնեսցէ զամենեսեան։
Որպէսզի արժանաւորք եղիցուք գոհութեամբ փառաւորել զքեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։ Խաղաղութիւն ամենեցուն։
Դպիրներ. Եւ ընդ հոգւոյդ քում:
Սարկաւագ. Աստուծոյ երկիրպագեսցուք:
Դպիրներ. Առաջի քո Տէր։
Քահանայ. Խաղաղութեամբ քով Քրիստոս փրկիչ մեր, որ ի վեր է քան զամենայն միտս եւ զբանս, ամրացո զմեզ եւ աներկիւղ պահեա յամենայն չարէ։ Հաւասարեա զմեզ ընդ ճշմարիտ երկրպագուս քո, որք հոգւով եւ ճշմարտութեամբ քեզ երկիրպագանեն։ Վասն զի ամենասուրբ Երրորդութեանդ վայելէ փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից։
Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն։
Սարկաւագ. Օրհնեա Տէր:
Քահանայ. Տէր Աստուած օրհնեսցէ զամենեսեան։
Եթէ եպիսկոպոս իցէ պատարագողն՝ ի բաց հանցէ զեմիփորոնն, զխոյրն, զհողաթափսն, զպանակէն եւ զմատանին.
իսկ եթէ քահանայ իցէ, ի բաց հանցէ զսաղաւարտն եւ զհողաթափսն
Սարկաւագ. Մի ոք յերախայից, մի ոք ի թերահաւատից եւ մի ոք յապաշխարողաց եւ յանմաքրից մերձեսցի յաստուածային խորհուրդս:
Դպիրներ. Մարմին տէրունական, և արիւն փրկչական կայ առաջի: Երկնային զօրութիւնքն յաներեւոյթս երգեն և ասեն անհանգիստ բարբառով. Սուրբ, Սուրբ, Սուրբ Տէր զօրութեանց:
|
Մակար Եկմալեան |
Կոմիտաս Վարդապետ - Ա. |
Կոմիտաս Վարդապետ - Բ. |
Խորէն Մեխանճեան |
Էտկար Մանաս |
Լեւոն Չիլինկիրեան |
Քրիստափոր Կարա-Մուրզա |